ثبت شرکت سهامی عام به عنوان یکی از انواع شرکت هایی است که در ماده ۲۰ قانون تجارت از آن نام برده شده موضوع این مقاله از برند 56 می باشد که در ادامه به تعریف شرکت سهامی عام و مراحل ثبت شرکت سهامی عام می پردازیم. شرکتهای سهامی عام از مهمترین و معتبرترین شرکت هایی هستند که در تمامی زمینه ها و امور مهم کشوری مانند داد و ستد با کشورهای خارجی ، امورعمرانی، کشاورزی، پتروشیمی، معادن، ایجاد سدها و تاسیس بانکها و … فعالیت می کنند.

در واقع شرکت سهامی عام به شرکتی گفته می شود که موسسین آن قسمتی از سرمایه ی شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند. این یعنی مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی سهام آن‌ها است. حداقل تعداد اعضا در شرکت های سهامی عام ۵ نفر می باشد .

شرکت سهامی عام غالبا برای موضوعات، فعالیت‌ها و پروژه‌های بزرگ عمرانی، صنعتی، کشاورزی و … تشکیل می‌شود، اما در مجموع فرقی ندارد حوزه فعالیت شرکت های سهامی چه باشد، شرکت سهامی نوعی شرکت بازرگانی به حساب می آید.

در اسم این شرکت باید حتما عبارت ( شرکت سهامی عام ) قبل یا بعد از اسم شرکت قید گردد . اغلب شرکت‌‌های تشکیل شده در ایران از انواع سهامی یا مسئولیت محدود هستند. به علت تمرکز شرکت‌های سهامی بر سرمایه، اعتبار این نوع از شرکت‌ها بسته به میزان سرمایه آن‌ها خواهد بود.

ذکر این نکته ضروری است که تنها شرکت‌های سهامی عام قابلیت عرضه (خرید و فروش) در بازار سرمایه را دارند.

سرمایه ثبت شرکت سهامی عام

سرمایه ثبت شرکت سهامی عام باید در زمان تأسیس سرمایه شرکت‌ از پنج میلیون ریال نباید کمتر‌ باشد . اگر سرمایه شرکت بعد از تشکیل از این میزان کمتر شود باید با تشکیل مجمع عمومی شرکت​، نسبت به افزایش سرمایه تا میزان‌ حداقل مقرر ظرف یک سال اقدام گردد.

در غیر این صورت شرکت باید به نوع دیگر از انواع شرکت های مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد و یا هر یک از سهامداران می تواند از دادگاه صلاحیت دار درخواست انحلال آن را داشته باشد.

در هنگام تشکیل شرکت‌های سهامی عام، باید حداقل ۲۰ درصد از سرمایه شرکت توسط موسسان آن تامین شود. در قانون تجارت، به میزان حداکثر اشاره‌ای نشده است. سهام‌ داران باید از این ۲۰ درصد، حداقل ۳۵ درصد آن‌ را به صورت نقدی بپردازند و برای پرداخت باقی مبلغ نیز تعهدی وجود داشته باشد.

موضوعات ثبت شرکت های سهامی عام

موضوعات ثبت شرکت های سهامی عام به شرح زیر است :

• احداث کارخانه

• احداث سد

• احداث پروژه های راهسازی

• صنایع بزرگ مثل فولاد ، سیمان و خودروسازی

• صنایع پتروشیمی

• تاسیس بانک

• مشارکت در طرح های عمرانی مختلف

• و موارد دیگر.

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت سهامی عام

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت سهامی عام چیست ؟ برای ثبت شرکت سهامی عام، سرعت بخشیدن به ثبت شرکت و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ناشی از نقص مدارک، بهتر است در ابتدا تمامی مدارک مورد نیاز را تهیه نمایید. با توجه به اینکه ثبت شرکت سهامی عام در دو مرحله انجام می شود در دو بخش جداگانه مدارک مورد نیاز لیست می گردد.

مدارک لازم در مرحله تشکیل و تحصیل اجازه پذیره نویسی شرکت سهامی عام عبارتست از :

• ارائه دو نسخه رونوشت از طرح اعلامیه پذیره نویسی امضاء شده توسط کلیه موسسین
• ارائه دو رونوشت از اظهارنامه ی تکمیل شده
• ارائه دو رونوشت از طرح اساسنامه تکمیل شده
• ارائه رونوشت برابر با اصل مدارک احراز هویت موسسین
• ارائه اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه (حداقل 35% از 20 % سرمایه تعهد شده)
• ارائه اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که به منظور فعالیت شرکت مجوز نیاز باشد.
• ارائه اصل مجوز اولیه از سازمان بورس و اوراق بهادار
• تکمیل فرم تعیین نام و ارائه فیش واریزی مربوطه

مدارک لازم در مرحله ایجاد و ثبت شرکت های سامی عام عبارتست از:

• ارائه دو رونوشت اساسنامه مصوب مجمع عمومی موسس
• ارائه دو رونوشت صورتجلسه مجمع عمومی موسسین که تصویب اساسنامه، تعیین اعضاء هیئت مدیره، انتخاب بازرسان و روزنامه های کثیرالانتشار در آن قید شده باشد.
• ارائه دو رونوشت صورتجلسه هیات مدیره
• ارائه اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه شرکت در صورت  غیر نقدی بودن بخشی از سرمایه موسسین
• ارائه اصل مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار(مجوز ثانویه)

مراحل ثبت شرکت سهامی عام

شرکت سهامی عام پیش از آن که در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شوند باید در سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت رسیده باشند، در صورتی که این مرحله انجام نشده باشد باید مراحل زیر طی گردد:

مراحل ثبت شرکت سهامی عام در سازمان بورس

• ارسال مدارک مربوط به تاسیس شرکت سهامی عام ( در بالا توضیح داده شده است )
• اخذ مجوز عرضه عمومی
• درج اعلامیه در روزنامه‌های تعیین شده و شروع پذیره نویسی
• برگزاری مجمع عمومی موسس
• تکمیل فرآیند عرضه عمومی
• ثبت فرآیند عرضه عمومی در اداره ثبت شرکت‌ها
• اخذ شماره ثبت از سازمان بورس و اتمام فرآیند تاسیس

مراحل ثبت شرکت سهامی عام در اداره ثبت شرکت ها

در صورت ثبت شرکت در سازمان بورس و اوراق بهادار و یا معافیت از ثبت شرکت در سازمان مذکور مراحل زیر طی می گردد:

• ورود به سامانه مربوطه
• انتخاب 5 نام و انتخاب نام های دیگر در صورت رد شدن تمامی نام های انتخاب شده
• افتتاح یک حساب به نام شرکت
• امضا و پست مدارک لازم برای اداره ثبت

شرایط ثبت شرکت سهامی عام

شرایط ثبت شرکت سهامی عام به هنگام تاسیس به قرار زیر است :

• شرط تعداد موسسین : تعداد اعضای موسس باید حداقل ۵ نفر باشد. موسسین و سهامداران می‌توانند اشخاص حقیقی باشند یا حقوقی.

• شرط تعداد اعضای هیئت مدیره : تعداد اعضای هیئت مدیره برای ثبت شرکت سهامی عام حداقل ۵ نفر باید باشند و این اعضا از بین موسسین شرکت انتخاب می‌شوند.

• شرط سرمایه : در شرکت سهامی عام، در زمان تاسیس سرمایه باید حداقل 5 میلیون ریال باشد. همچنین حداقل سرمایه برای ثبت شرکت سهامی عام در سازمان بورس ۷۰ میلیارد ریال می باشد.

• شرط تعهد سرمایه : برای تأسیس شرکت ‌های سهامی عام موسسین باید حداقل 20 درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و حداقل 35 درصد مبلغ تعهد‌ شده را در حسابی به نام شرکت در یکی از بانک‌ ها سپرده گذاری نمایند.

• شرط امضاء اظهارنامه : اظهارنامه ثبت شرکت باید به امضای موسسین رسیده باشد.

• شرط امضاء اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام : اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام باید توسط موسسین امضاء گردد.

پذیره نویسی در شرکت سهامی عام

از مهمترین شروط ثبت شرکت سهامی عام پذیره نویسی می باشد. پذیره نویسی در لغت به معنی نوشتن و امضای سند و یا یک نوشته به منظور تعهد به  انجام کار و یا تعهد امور نوشته شده در سند می باشد و پذیره نویسی در عمل ، حقوقی است که شخص بر اساس آن متعهد می گردد که بخشی از سرمایه شرکت را متقبل شده و بدین وسیله در آن شریک شود .

البته ذکر این نکته الزامی است که پذیره‌ نویسی معمولا برای شرکت‌هایی استفاده می‌شوند که هنوز تشکیل نشده و هنوز وجود خارجی ندارند. در واقع پذیره‌ نویسی در بورس فرایندی است که سرمایه اولیه را اختیار مؤسسان شرکت قرار می دهد. انجام پذیره نویسی مستلزم انجام برخی تشریفات است.

موسسین زمان مشخصی را برای پذیره نویسی معین می سازند و بر این اساس اشخاص علاقه مند به پذیره نویسی با مراجعه به بانک برگ تعهد سهام را کامل می نمایند. معمولا مهلت پذیره‌ نویسی کمتر از ۳۰ روز تعیین می گردد. این مهلت ممکن است ۳۰ روز دیگرتمدید شود. مراحل پذیره نویسی عبارتست از:

• صدور اعلامیه پذیره نویسی سهام توسط مرجع ثبت شرکتها
• آگهی اعلامیه پذیره نویسی  توسط موسسین در روزنامه کثیرالانتشار
• پرداخت مبلغ توسط پذیره نویس پس از امضای ورقه تعهد سهم

مزایای و معایب ثبت شرکت سهامی عام

ثبت شرکت‌های سهامی عام مزایا و معایب قابل توجهی در مقایسه با دیگر شرکت‌ها دارند که در ادامه به آن ها می پردازیم.

مزایای ثبت شرکت سهامی عام :

• مسئولیت محدود سهامداران : به این معنی که هرکدام از سهامداران به اندازه سرمایه و سهمی که دارد، صاحب رای و مسئولیت می باشد.

• افزایش سرمایه به وسیله انتشارات عمومی : افزایش سرمایه در شرکت های سهامی عام می تواند از طریق عموم جمع گردد.

• نهاد قانونی مجزا و تداوم فعالیت : این مزیت سبب خواهد شد که در صورت ترک شرکت توسط هر یک از اشخاص حقوقی ، شرکت سهامی عام بتواند به همراه سایر اشخاص حقوقی باقی‌مانده به فعالیت ادامه دهد.

• قابلیت انتقال آسان : ویژگی دیگر شرکت های سهامی عام این است که سهامداران به راحتی می توانند سهام خود را در شرکت منتقل کنند و یا با فروش و انتقال سهام لزومی به ماندن طولانی مدت در شرکت ندارند.

• شفافیت جزئیات شرکت : از مزایای دیگر شرکت های سهامی عام می توان به روشن بودن جزئیات و وضعیت مالی این نوع از شرکت ها به دلیل مشارکت عمومی اشاره داشت.

• افزایش اعتبار برند شرکت : حضور شرکت دربورس اوراق بهادار باعث افزایش موقعیت و اعتبار نام تجاری شرکت خواهد شد.

معایب ثبت شرکت سهامی عام :

• انعطاف نا پذیری شرکت : شرکت های دولتی همیشه تابع قوانین و مقررات است، لذا این خصوصیت باعث عدم انعطاف پذیری در حوزه عملکرد آنها می گردد.

• محرمانه نبودن : در کنار حسن شرکت های سهامی عام مبنی بر افشای اطلاعات در حوزه عمومی می توان بیان داشت این شفافیت باعث می گردد که محرمانه بودن اطلاعات این نوع از شرکت ها را نمی توان حفظ کرد.

• مالیات زیاد : در شرکت‌های سهامی عام به این دلیل که شرایط محدود کننده و خاصی حکم فرماست، در ابتدا 10% از درآمد مشمولین مالیات، به عنوان مالیات برای شرکت حساب شود.

سوالات متداول در رابطه با ثبت شرکت سهامی عام

در اینجا به پاسخ برخی سوالات پر تکرار کاربران در زمینه ی ثبت شرکت سهامی عام خواهیم پرداخت.