اظهارنامه مالیاتی چیست؟


اظهارنامه مالیاتی چیست؟ هر کسب و کاری درهرنقطه ای از کشور که در حال فعالیت است باید بر اساس درآمدی که دارد مالیات بپردازد. مقدار مالیاتی که باید پرداخته شود از طریق اظهارنامه مالیاتی مشخص خواهد شد. مالیات به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شود و از اشخاص حقیقی و حقوقی گرفته می‌شود. نحوه پرداخت و نرخ اظهارنامه مالیاتی هر سال متغییر می‌باشد.

اما این مالیات در کجا صرف می‌شود؟ مالیاتی که سالانه از طریق اظهارنامه مالیاتی مشخص و گرفته می‌شود برخی اوقات می‌‌تواند برای تسویه بدهی های گذشته دولت و یا خدمات رفاهی و عمومی نظیر ساخت جاده و ریل ها، مناطق گردشگری و تفریحی و همچنین خدماتی نظیر حقوق بازنشستگی و بیمه بیکاری و از این قبایل کارها صرف شود.

اظهارنامه مالیاتی فرم و سندی است که در آن اشخاص حقیقی و حقوقی میزان درآمد خود، هزینه ها، معافیت ها و سایر موارد مالی مرتبط با کسب کارهای خود را در آن مشخص کرده و به اداره مالیات ارسال می‌کنند. هر شخصی که از طریق کسب و کارش به مقدار سود و درآمدی دست پیدا می‌کند باید طبق قانون مالیات بپردازد و به تبع آن هر چقدر این درآمد و سود بیشتر باشد، مالیات بیشتری باید پرداخت کند.

اشخاص حقیقی و حقوقی که موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند شامل این افراد است:

  • تمامی افراد حقیقی که در ایران فعالیت می‌کنند و از پرداخت مالیات معاف نیستند،
  • تمامی شرکت‌ها و نهادهای حقوقی که در ایران فعالیت می‌کنند و از پرداخت مالیات معاف نیستند،
  • تمامی افراد حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور فعالیت دارند و منبع درآمدشان از داخل ایران است،
  • تمامی افراد حقیقی و حقوقی که مقیم خارج از کشور هستند اما درآمدشان از فعالیت‌های داخل ایران می‌باشد،
  • تمامی افراد و نهادهای غیرایرانی که در ایران درآمد دارند، شامل پرداخت مالیات می‌شوند.

در سمت دیگر گروه ها و قشر های زیر معاف از ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند:

  • شهرداری ها و سازمان های زیر مجموعه در تمامی استان های کشور
  • سازمان ها و نهادهایی که هزینه های آن ها از بودجه عمومی دولت تامین می‌شود و از بودجه عمومی استفاده می‎‌کنند
  • تمامی وزارت خانه ها و موسسات
  • قشر عشایر، کارگران و صیادان
  • شرکت های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی در صورت داشتن یا نداشتن فعالیت مالی باید اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کنند که مشمول جریمه نشوند. اظهارنامه مالیاتی باید در پایان سال مالی و یا چهار ماه پس از پایان سال مالی و با توجه به اساسنامه شرکت ها به اداره مالیات ارسال شود. در صورت عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در زمان های مشخص شده، باید تا ۳۰ درصد مالیات پرداخت نشده را به عنوان جریمه بپردازند و این جریمه قابل بخشش نخواهد بود.

اظهار نامه های مالیاتی انواع مختلفی دارد که انتخاب هر کدام از آن ها بستگی به فعالیت و ساختار مالی و حقوقی شخص یا شرکت مورد نظر دارد و همچنین با شناخت کامل از آن ها می‌توان از بروز مشکلات متعددی در این فرایند جلوگیری کرد، انواع اظهارنامه های مالیاتی شامل موارد زیر می‌باشد:

  • اظهارنامه مالیاتی درآمدی برای شرکت‌ها بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم
  • اظهارنامه مالیاتی شرکت‌های گروه اول مطابق با ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
  • اظهارنامه مالیاتی افراد حقیقی در گروه دوم بر پایه ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
  • اظهارنامه مالیاتی افراد حقیقی در گروه سوم مطابق با ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
  • اظهارنامه مالیاتی ویژه درآمد املاک برای افراد حقیقی، مطابق با مواد ۵۷ و ۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم
  • اظهارنامه مالیاتی مربوط به انحلال شرکت‌ها طبق مواد ۱۱۴ و ۱۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم
  • هر گونه مجوز اخذ شده از مراجع قانونی
  • اسناد شرکت شامل اساسنامه، شرکت‌نامه، آخرین تغییرات اساسنامه و فعالیت‌های شرکت
  • اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل رسمی شرکت
  • کپی کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت مدیره و امضاکنندگان اسناد تعهدآور
  • گواهی ترازنامه افراد حقیقی یا حقوقی
  • صورت سود و زیان افرادی که طبق قانون ملزم به ارائه اظهارنامه عملکرد هستند
  • میزان درآمد و فروش داخلی و خارجی
  • گواهی گردش حساب بانکی با مهر شعبه مربوطه
  • صورت بهای تمام شده کالاها یا خدمات تولید و فروخته شده
  • تمامی قراردادهای شرکت یا موسسه با افراد حقیقی یا حقوقی، دولتی یا خصوصی
  • مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
  • شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری
  • گواهی پرداخت مالیات‌ها تایید شده توسط سازمان امور مالیاتی
  • کارت بازرگانی (در صورت وجود)
  • کد کاربری، رمز عبور و کد رهگیری برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
  • گواهی حساب‌های سال‌های قبل مؤدی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات
  • هر سند دیگری که اداره دارایی درخواست کند، مانند پرداختی‌های بیمه
  • ابتدا به سایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس tax.gov.ir  مراجعه کنید.
  • اگر قبلاً حساب کاربری ندارید، با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز ثبت‌نام کنید. این اطلاعات شامل شماره ملی، شماره ثبت شرکت، و اطلاعات تماس می‌باشد.
  • پس از ایجاد حساب، وارد پروفایل خود شوید و اطلاعات تکمیلی مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی را وارد کنید. این اطلاعات شامل آدرس محل سکونت یا محل قانونی شرکت، شماره تلفن، و دیگر اطلاعات مرتبط است.
  • بسته به نوع فعالیت اقتصادی، نوع اظهارنامه مالیاتی را انتخاب کنید. اظهارنامه مالیاتی می‌تواند برای اشخاص حقیقی یا حقوقی و بر اساس گروه‌های مختلف مالیاتی باشد.
  • اظهارنامه مالیاتی را بر اساس اطلاعات مالی و حسابداری خود تکمیل کنید. این اطلاعات شامل درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان، و دیگر اطلاعات مالی است.
  • پس از تکمیل اظهارنامه، آن را به صورت الکترونیکی ارسال کنید.

مهلت ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی به ترتیب تا پایان خرداد ماه و تیر ماه سال ۱۴۰۳ است. هنگام ثبت‌نام و تکمیل اظهارنامه، از صحت و کامل بودن مستندات و مدارک مالی اطمینان حاصل کنید. مدارک شامل فاکتورها، قراردادها، صورت‌های مالی و گواهی‌های مالیاتی پرداخت‌شده می‌باشند. همچنین عدم ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی شود. بنابراین، حتماً اظهارنامه خود را در موعد مقرر ارسال کنید.

  • اطلاعات شخصی و هویتی شامل نام، شماره ملی/ثبت، آدرس و شماره تماس
  • اطلاعات شغلی و فعالیت اقتصادی شامل نوع فعالیت، کد اقتصادی، مجوزها
  • درآمدها شامل درآمدهای فروش، غیر عملیاتی و خارج از کشور
  • هزینه‌ها شامل هزینه‌های تولید، اداری، مالی و تحقیق و توسعه
  • صورت‌های مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، جریان وجوه نقد
  • مالیات‌های پرداخت شده شامل مالیات‌های پرداخت شده و معوق
  • اطلاعات دارایی‌ها و بدهی‌ها شامل دارایی‌های ثابت و جاری، بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت
  • قراردادها و معاملات شامل جزئیات قراردادها و معاملات مهم
  • اطلاعات مالیات بر ارزش افزوده (در صورت لزوم) شامل درآمدها و هزینه‌های مرتبط با مالیات بر ارزش افزوده
  • مدارک پشتیبان شامل فاکتورها، قراردادها، صورت‌حساب‌های بانکی

بر اساس ماده ۱۵۶ قانون مالیات‌های مستقیم، اظهارنامه‌های مالیاتی الکترونیکی تا ۱۲ ماه پس از تسلیم به اداره دارایی، تحت بررسی قرار می‌گیرند. اداره دارایی موظف‌ است که در طی این مدت، اظهارنامه‌ها را مطابق با مدارک و مستنداتی که ارائه شده را بررسی و برگ تشخیص مالیات صادر کند.

پس از صدور برگ تشخیص، اداره دارایی ۳ ماه فرصت دارد تا آن را به مودیان ابلاغ کند. مودیان نیز می‌توانند در بازه قانونی مشخص، به برگ تشخیص اعتراض کنند تا موضوع در کمیسیون های مربوطه مورد بررسی قرار گیرد.

بعد از ارسال فرم اظهارنامه مالیاتی و بررسی آن گاهی اوقات ممکن است مقدار مالیات در نظر گرفته شده بنا به دلایل مختلف مورد قبول شخص حقیقی و حقوقی نباشد، از این رو امکان اعتراض به این موضوع وجود دارد. ابتدا، مودی مالیاتی (فرد یا شرکت) برگ تشخیص مالیات را از سازمان امور مالیاتی دریافت می‌کند. این برگ شامل میزان مالیات تعیین شده و توضیحات مربوط به نحوه محاسبه آن است.

سپس مودی مالیاتی باید برگ تشخیص را دقیق بررسی کرده و مطمئن شود که تمامی اطلاعات صحیح و دقیق است و بعد از آن فرم اعتراض به مالیات را باید تکمیل کند. این فرم باید شامل اطلاعات شخصی یا شرکتی، شماره برگ تشخیص، دلایل اعتراض و مستندات پشتیبان باشد. مودی مالیاتی باید فرم تکمیل شده و مستندات را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد. این کار معمولاً به صورت حضوری یا از طریق پست انجام می‌شود.

 اگر مودی پس از بررسی اعتراض در سازمان امور مالیاتی همچنان با نتیجه مخالف باشد، می‌تواند اعتراض خود را به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع دهد. هیئت حل اختلاف مالیاتی شامل نمایندگان سازمان امور مالیاتی، نمایندگان صنف مربوطه و قاضی می‌شود. حتی اگر مودی از نتیجه هیئت حل اختلاف نیز رضایت نداشته باشد، می‌تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه کند و شکایت خود را مطرح کند.

دیوان عدالت اداری آخرین مرحله در بررسی اعتراضات مالیاتی می‌باشد. در نهایت پس از بررسی‌های لازم دیوان عدالت اداری رأی نهایی خود را صادر می‌کند و این رأی معمولاً قطعی است. اشخاص حقیقی و حقوقی باید به این نکته توجه داشته باشند که در تمامی مراحل برای اینکه از شانس بالایی برای موفقیت اعتراضشان داشته باشند، باید باید مستندات کافی و دلایل منطقی برای اعتراض خود ارائه دهند.

جمع بندی

اظهار نامه مالیاتی فرم و سندی است که در آن اشخاص حقیقی و حقوقی میزان درآمد خود، هزینه ها و سایر موارد مالی مرتبط با کسب کارهای خود را در آن مشخص کرده و به اداره مالیات ارسال می‌کنند و پس از طی مراحل اداری در صورت صحیح بودن تمامی اطلاعات و کامل بودن تمامی مدارک مورد نیاز برای اظهارنامه مالیاتی، برگه تشخیص و میزان مالیات آن ها توسط سازمان مالیاتی کشور نهایتا تا یک سال بعد از ارسال درخواستشان صادر و مشخص خواهد شد. همچنین در صورت نیاز می‌توانند به مالیات مشخص شده اعتراض ثبت کنند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *